Soal Bahasa Jawa Semester gasal kurikulum 2013


            ULANGAN SEMESTER GASAL
SMK KARYA NUGRAHA BOYOLALI

 TAHUN PELAJARAN 


Bidang Studi Keahlian        :  Semua Bidang Studi Keahlian
Mata Pelajaran                     :  Bahasa Jawa
Tingkat / Semester               :  XI / Gasal
Hari / Tanggal                      :             
Waktu                                   :
 


A.    Pilihen salah siji wangsulan kanggo soal-soal ing ngisor iki kanthi menehi tandha ping (X) ing antarane a, b, c, d utawa e marang wangsulan kang bener!

1.        Medharake idhe utawa gagasan ana ing sangarepe wong akeh, supaya kang ningali mau mangerteni apa kang dadi pangandikane diarani ... .
a.  Wawancara                                                                                                                                            
b. Nembang                                                                                                                                              
c.  Novel Jawa
e. Sesorah
d. Pambiwara

2.        Pidhato kang isine ngenani carane nanggulangi lelara “demam berdarah” mujudake Pidhato kanthi ancas
a.  menehi panemu marang wong liya                                      
b.  menehi panglipur marang wong liya                                    
c.  menehi wangsulan marang wong liya
d. menehi pangerten marang wong liya
e. menehi pitakonan marang wong liya

3.        “Bapak  Kepala Sekolah SMK Karya Nugraha Boyolali ingkang satahu kula bekteni. Bapak/Ibu Guru saha Karyawan SMK Sakti Ngawi ingkang dahat kinurmatan. Kanca-kanca kelas 9 lan adhik-adhik kelas 7 sarta 8 ingkang kula tresnani. Sumangga panjenengan sadaya kula dherekaken  ngonjukaken puja-puji syukur ing ngarsanipun Gusti Ingkang Maha Agung, ingkang sampun paring rahmat dhumateng sedaya ingkang sami ngrawuhi ing adicara ing siyang punika.”
Miturutmu, prathelan pidhato ing dhuwur kalebu perangane … .
a.      salam pambuka                                                                d.     Wasana Basa
b.      Purwaka basa                                                                   e.     Panutup
c.     Surasa basa

4.        Pidhato punika medharaken gagasan wonten sangajenging tiyang kathah wonten satunggaling adicara tartamtu, supados tiyang kathah …
a.  mangertos suraosipun kanthi ancas ngajak, paring katrangan lan ngremenaken  sanes.
b.  nindakaken suraosipun kanthi ancas miturut lan nampi katrangan lan damel remenipun sanes.
c.  mangertos swantenipun kanthi ancas ngajak, nakyinaken, paring pitakenan, lan ngremenaken sanes.
d.  mangertos suraosipun kanthi ancas ndhawuhi, ngutus, pados katrangan lan ngremenaken sanes.
e.  damel bingung suraosipun kanthi ancas ngajak, nakyinaken, paring katrangan lan ngremenaken sanes.

5.        Supaya saged nampi isining pidhato ingkang kasemak, ingkang kedah katindakaken inggih menika, kajawi: …
a.  Nggambaraken salebeting pikiran. Kanthi nggambaraken kasebat saged ndhapuk citraan, ingkang langkung nggampilaken isining pidhato.
b.  Ngempalaken katrangan. Rikala nyemak kedah ngempalaken katrangan menawi isining pidhato kalawau arupi pethilan-pethilan katrangan, arupi pambandhing katrangan ingkang beda.
c.  Ngajokaken pitakenan. Pitakenan ingkang dipun kajengaken werni kalih, inggih punika pitakenan amargi dereng cetha, ingkang kaping kalih pitakenan ingkang nuntun isining pidhato.
d.  Manggihaken pola organisasi informasi. Amrih langkung gampil dipun mangertosi pola informasi punapa ingkang dipunginakaken (deskripsi, urutan, pambandhing, sebab akibat lsp.).
e.  Mirengaken katrangan ingkang wigatos. Kangge nggampilaken nampi isi cariyos saged kacathet kanthi bagan, utawi cengkorongan.

6.        Satitekna pethikan sesorah ing ngisor iki!
Ingkang sepisan Bapak Ibu Sunarto ngaturaken salam taklim katur dhumateng panjenenganipun Bapak/Ibu Mulyono sakulawarga kanthi pepuji mugi-mugi kulawarga ing ngriki tansah pinaringan berkah lan rahmating Gusti Allah, katebihna saking sedaya rubedaning agesang, cinaketna bagya mulya, lan tansah rahayu basuki.
Pethikan pidhato kasebut kalebu perangan  isi sing diaturi salam taklim yaiku ...
a.  Bapak Sunarto                                                                                        
b.  Ibu Sunarto                                                                                             
c.  Bapak Ibu Mulyono
d.  Kang pasrah temanten                                                                                            
e.  Rahayu Basuki

7.        Ing ngisor iki kang klebu ciri-cirine novel Jawa yaiku ... .
a.  Critane sakeplasan (dirungokake sepisan langsung tamat)
b.  Isine padhet
c.  Isine crita dawa sarta ngrembug pitutur, piweling lan panyaruwe
d.  Basane pantes lan duweni crita ringkes
e.  Mung duwe alur siji

8.        Pepeling kang kakandhut ing crita utawa pesen pangripta marang pamaca diarani ... .
a.  Underan topic                                                                       d. Amanat
b.  Padunungan                                                                         e. Pasemon
c.  Pamawas

9.        Menaw pangripta nyritakake wong liya lan dheweke ora melu ing sajroning crita, tegese dheweke nggunakake pamawas wong kaping ... .
a.  Kasiji                                                                                     d. Kapapat
b.  Kapindho                                                                              e. Campuran
c.  Katelu

10.     Crita fiksi kang katulis kanthi cara naratif kang lumrahe awujud crita dawa, diarani ... .
a.  Cerkak                                                                                  d. Wara-wara
b.  Sesorah                                                                                e. Novel
c.  Pawarta

11.     Carane pangripta netepake dhirine sajroning crita diarani ... .
a.  Pamawas                                                                              d. Padunungan
b.  Pepiling                                                                                 e. Pasemon
c.  Underan

12.     Urutane crita saka kedadeyan saiki mundhur ing kedadeyan kang wis kepungkur banjur mbaleni kedadeyan saiki maneh diarani alur ... .
a.  Maju                                                                                      d. Mundhur-maju-mundhur
b.  Mundhur                                                                               e. Novel Jawa 
c.  Maju-mundhur

13.     Ing ngisor iki paugeran tembang pocung kang bener yaiku ... .
a.  12-u, 6-i, 8-i, 12-a                                                                 d. 12-u, 6-a, 8-i, 12-u
b.  12-u, 6-a, 8-a, 12-a                                                              e. 12-u, 6-a, 8-o, 12-a
c.  12-u, 6-a, 8-i, 12-a

14.     Serat Wedhatama iku satunggaling serat kang kaserat dening ... .
a.  KGPAA Mangkunegara I                                                      d. KGPAA Mangkunegara IV
b.  KGPAA Mangkunegara II                                                     e. KGPAA Mangkunegara V
c.  KGPAA Mangkunegara III

15.     Kang diarani cakepan tembang ing macapat yaiku ... .
a.  Syair                                                                                     d. Slendro pelog
b.  Cengkok                                                                               e. Pathet
c.  Titi laras

16.     Tembang-tembang ing ngandhap menika satitekna!
1.      Mijil                                                                         7. Dhandanggula
2.      Maskumambang                                                    8. Durma
3.      Wirangrong                                                             9. Sekar
4.      Sinom                                                                    10. Megatruh
5.      Asmarandana                                                        11. Ilir-ilir
6.      Gambuh
Ingkang mlebet tembang macapat manggen wonten angka ...
a.  1,2,4,5,6,7,8,10                                                                    d. 1,2,4,5,6,7,9,10
b.  1,2,3,5,6,7,8,10                                                                    e. Sedaya tembang macapat
c.  1,2,4,5,6,7


17.     Simaken tembang Pocung ing ngisor iki!
Pocung
Siswa iku kudu manut marang guru
Rukun marang kanca
Aja drengki aja srei
Aja climut aja jail aja nakal
          Surasaning tembang pocung ing ndhuwur ngandhut bab ing ngisor iki, kajaba …..
a.        unggah- ungguh                                                              d. cangkriman
b.        moral                                                                               e. tumindak becik
c.        budi pekerti

18.     Tegese climut ana tembang Pocung ing ndhuwur yaiku ….
a.        seneng golek ilmu                                                            d. seneng memitran
b.        seneng colong jupuk                                                        e. seneng padudon                                     
c.        seneng dolanan

19.     Sing dudu paugerane nggawe tembang ing ngisor iki, kajaba …..
a.        guru wilangan                                                                  d. guru gatra
b.        watak tembang                                                                e. guru tembang
c.        guru lagu

20.     Sarana ingkang awujud ali,ali, atagen, semekan,sinjang saha sindur, ing adicara mantu menika dipunwastani ... .
a.        Sarana paningset                                                            d. Abon-abon paningset
b.        Bakuning paningset                                                         e. Pirantos paningset
c.        Pangiring paningset

21.     Sarana ingkang awujud pisang ayu, suruh ayu, sega golong, jeruk glundhung, saha tebu wulung, dipunwastani ... .
a.        Sarana paningset                                                            d. Abon-abon paningset
b.        Bakuning paningset                                                         e. Pirantos paningset
c.        Pangiring paningset

22.     Pasemon mugi-mugi penganten saged resik saking sukerta saha manggih kesucen lair lan batos, dipun sarani kanthi tatacara ... .
a.        Midodareni                                                                       d. nggunting kuku
b.        dodol dhawet                                                                   e. siraman
c.        kumbakarnan

23.     Prathelan bilih temanten sampun kenceng penggalihipun badhe palakrama, dipunsaranani kanthi ubarampe ... .
tebu wulung
a.        gedhang                                                                          d. suket apa-apa                                 
b.        Tebu wulung                                                                    e. ron-ronan
c.        cengkir gadhing

24.     gatekna pethikan ing ingisor iki!
“Penganten kekalih nyuwun donga pangestu dhumateng rama ibunipun saha rama ibu mara sepuh, minangka piwucal bilih putra tansah ngabekti dhumateng tiyang sepuh kekalih.”
Pratelan ing nginggil menika katindakaken ing tatacara ... .
a.        Sungkeman                                                                     d. Dulangan
b.        Kacar-kucur                                                                     e. Wisudha
c.        Bobot timbang

25.     Akara rekan iku gunane kanggo nulis … .
a.        ukara tanduk lan tanggap                                                d. Pungkasane ukara
b.        Tembung Jawa                                                                e. Tembung mancanegara
c.        Wiwitane ukara




B.  Pitakon-pitakon ing ngisor iki wangsulana kanthi premati!
  1. Tulisen tuladhane pambuka sesorah kanthi underan topik (tema) pahlawan lan wenehana panutupe! Migunakna ejaan basa Jawa kanthi trep!
  2. Serat Wedhatama iku satunggaling serat kang nate kaserat dening sawijining KGPAA Mangkunegara. KGPAA singkatan saking ... .
  3. Ing semester gasal, para siswa wis padha ngrembug babagan mantu. Saiki jlentrehna apa kang dirani mantu kuwi!
  4. Nulis lan maca aksara Jawa rekan.
a.        Aksara jawa ing ngisor iki gantinen dadi aksara latin!
?[msilgi[foln[nP+oliai=lpzn\
b.        Ukara latin ing ngisor iki gantinen dadi aksara jawa!
Pak Zainudin ngunjuk toya zam-zam
  1. Pethikan novel jawa ing ngisor iki wacanen kanthi premati! Banjur golekana unsur instrinsike!
  1. Underan
  2. Pepeling
  3. Paraga
  4. Watak paraga
  5. Latar
  6. Alur crita

Guru Les Basa Jepang
***
Wengi iki aku durung bisa ngeremake mripatku kang wiwit sore abuh  merga kakehan ngetokake luh. Sedhih amarga sesuk aku bakal ditinggal lunga dening tiyang kang wis dak anggep kangmasku, kancaku, sedulurku, bapakku lan guru sejatiku.
Pak Is, mangkono aku ngundang. Asma jangkepe Iskandar Ahmad Lorenzo. Guru les basa Jepangku. Priyantune kalem lan pinter. Rikmane rapi tansah dijongkati. Yen aku ngarani piyambake kaya artis Korea, Lee Min Hoo.
Wiwit sepisan kepanggih Pak Is, ora nyana yen panjenengane duweni kapinteran kanggo mucal. Kanthi mangkono aku bisa nampa pelajaran kanthi seneng lan mudheng. Uga mangsuli pitakonan kanthi bener lan pener.
Kang dadi senengane atiku maneh, menawa rampung ngeles mesthi dicritakake babagan motivasi kang isine bisa nukulake semangat anggonku sinau. Lan kepriye supayane nglakoni urip iki kanthi milih pilihan kang wicaksana.
Isih kelingan nalika piyambake sepisan mucal aku.
“Dhik Reni, Basa jepang iku ana hubungane karo basa Jawa, lho.”
“Napa nggih, Pak? Boten mungkin.” Sautku ora percaya.”
“Basa Jawa iku duweni unggah-ungguh, semana uga basa Jepang.”
“Lha pripun niku, Pak?” Aku takon maneh,
 “Anata wa dare desuka?”  Iku tegese “Jenengmu sapa?” Menawa ing basa Jawa iku diarani basa ngoko.
 “Anata wa donata desuka? Iku tegese “Panjenengan asmane sinten?” kanggo takon marang tiyang kang dianggep luwih sepuh lan dhuwur jabatane, kaya ing basa krama.
Lagi sepisan wae wis katon akrab. Rasane bungah banget wektu semana.  Nanging, rasa bungah iku mau bakal ilang.
Sesuk Pak Is wis ora bisa ngelesi aku maneh. Sesuk Pak Is kudu nglakoni pendhidhikan ing Bandung, banjur magang ing Jepang telung taun suwene. Dadi wiwit sesuk aku wis ora ketemu Pak Is. Luh mripatku kang wis garing, bali mbrebes mili maneh.
Sesuke, bubar duhuran aku nusul pak Is ing bandara Adi Sumarmo. “Pak Is..” Swaraku karo nubruk. Sirah lan awakku didhekep ing dhadhane. Luhku dleweran.  
“Pak Is pamit dhisik ya, Dhik Reni. Wis.. aja digetuni. Mengko ya mesthi dipadoske guru les dening Ibu. Wis gek ndang meneng. Masak wis SMK isih nangis. Apa maneh SMK KN BI, ora oleh manja.”
“Ku..kula taksih kepingin diwucal panjenengan, Pak!” swaraku mingseg-mingseg.
Sawetara iku lengenku loro-lorone dicekel, aku tangi saka dhadhane. Luh ku diulapi.
“Dhik Reni, sapa wae kang mulang iku padha wae. Gumantung pribadhi lan niyate kepriye? Kang luwih penting yaiku ketrampilan kang kudu ajeg dilatih.”
Aku isih ajeg namati praupane. Piyambake mbacutake.
“Oya, Sesasi engkas semesteran ta, Dhik! Gambate kudasai(berusahalah). Muga Gusti paring mergi. Amin.”
“Pak Is…”Sepisan maneh aku ambruk ing dhadhane.
“ Wektune Pak Is Budhal, Dhik Reni.”
“Ngatos..atos.. nggih,Pak!. Swaraku lirih. Aku banjur Salaman, astane dak ambung.     
Pak Is mlampah tumuju undhak-undhakan montor mabur. Aku mung bisa namatke lan ndedonga, muga Pak Is tansah kaparingan bagas waras ing Negara Sakura kana. Montor mabur mlaku ngulon indhik-indhik. Atiku dadi ora karuan. Sikilku mlangkah tumuju lapangan montor mabur. Aku nyoba mlayu ngoyak, nanging ora kecandhak.
Dumadakan tanganku dicandhak Pak Satpam. Tanganku  kaya-kaya kepengin ngranggeh montor mabur kang wis dhuwur mau. Swaraku mbengok banter kaya mbelah-mbelahna bumi.              
“Pak Iiiiiiiiiiiiiiiisss....!”


Share :

Facebook Twitter Google+
0 Komentar untuk "Soal Bahasa Jawa Semester gasal kurikulum 2013"

Back To Top